Een kwalitatieve en kwantitatieve uitbreiding op het bestaande zorgaanbod in Zoetermeer
Midden in het Zorghart van Zoetermeer is het nieuwe Reinier Haga Orthopedisch Centrum (RHOC) Zoetermeer geopend. De 7.500 m² grote focuskliniek orthopedie is gerealiseerd in het Zorghart van Zoetermeer, waar verschillende eerste- en tweedelijns zorginstellingen gevestigd zijn. De kliniek is verbonden met het naastgelegen LangeLand Ziekenhuis (LLZ) en maakt, indien nodig, efficiënt gebruik van alle aanvullende medische voorzieningen van het LLZ. Het RHOC vormt, samen met het ziekenhuis, een kwalitatieve en kwantitatieve uitbreiding op het bestaande zorgaanbod. Met 20 ervaren orthopeden uit drie ziekenhuizen, het Reinier de Graaf Gasthuis, het HagaZiekenhuis en het LangeLand Ziekenhuis, is de topkliniek de grootste kliniek voor orthopedische chirurgie van Nederland. De kliniek zet daarmee een grote stap voor de kwaliteit en toekomst van de specialistische zorg in Nederland.
Het nieuwe RHOC, een compact, stedelijk en eigentijds hoofdvolume met een eigen duidelijk herkenbare entree. De fraaie witte, golvende gevelpanelen zijn als glasgordijnen om het gebouw gedrapeerd en de ritmisch vormgegeven raampartijen passen bij het moderne vooruitstrevende werk dat zich binnen afspeelt. De uitkragende tweede verdieping vormt op natuurlijke wijze een luifel boven de hoofdentree. Naast plasticiteit en extra ruimte aan het OK-complex op de tweede verdieping, geeft dit gebaar de hoofdentree een eigentijdse en duidelijke herkenbaarheid. De grote ramen in deze luifel werken als een tweezijdige stimulans voor patiënten: het binnenkomende daglicht stimuleert het herstel en patiënten voelen zich meer verbonden met buiten en met ‘naar huis gaan’. Het drielaagse gebouw zoekt qua schaal duidelijk aansluiting bij de omringende bestaande bebouwing en voegt zich mooi in de locatie.
Het overkoepelende thema in de orthopedie ‘beweging’ komt niet alleen terug in de zorgprocessen, maar ook in het exterieur en interieur van de topkliniek.
Patricia Jaeger, directrice RHOC
Alles in het RHOC is erop gericht om patiënten zo veel mogelijk door het gebouw te laten bewegen. Zo is het trappenhuis voorzien van inspirerende kunstwerken waarmee ze uitnodigen tot gebruik en liggen de liften meer strategisch achter deze trappenhuizen. Golvende bewegingen, subtiel lijnenspel in de gevels buiten en de houten wanden binnen, een overvloed aan daglicht, golvende houten lamellen en een aantrekkelijke espressobar achterin het atrium dragen bij aan de holistische manier waarmee het moderne centrum tot extra beweging motiveert en stimuleert.
De mensgerichte benadering staat in de nieuwe kliniek centraal. Bij binnenkomst op de begane grond wacht er geen traditionele centrale balie, maar vier moderne en compacte desks met vriendelijke medewerkers die de patiënten op persoonlijke wijze ontvangen en hen de weg wijzen. Bij deze toegankelijke balies worden bezoekers en patiënten als vanzelf naar het met veel daglicht verrijkte ruime atrium getrokken: het hart van het gebouw. In het interieur van het RHOC is dit atrium beeldbepalend. Met royaal daglicht door het glazen dak, activerende frisse kleuren, houten privacyschermen, levend groen op de wanden, vier reuze ‘schemerlampen’, uitnodigende zitjes en doorzicht naar de bovenliggende verdiepingen verbindt het ruimtelijk atrium alle functies met elkaar en biedt het een rustig en aantrekkelijk wachtgebied. Rondom het centrale atrium liggen op de begane grond publieksgerichte functies zoals het spreek- en onderzoekscentrum en poliklinieken.
Voor de verpleegkamers, aan de centrale verkeersruimte rondom het atrium, zijn de re-activeringszones gemaakt. Onder begeleiding van een fysiotherapeut werkten patiënten in dit sport- en bewegingsgebied aan hun herstel. Het Reinier Haga Orthopedisch Centrum staat bekend om haar snelle doorlooptijd: alle zorg is erop gericht om de patiënt zo snel mogelijk te laten herstellen en terug naar huis te laten gaan. Voor wie toch langer moet blijven is er de keuze uit één- of vierpersoonskamers. De vierpersoonskamers hebben licht-schuine achterwanden. Dit zorgt ervoor dat de patiënten iets van elkaar weg kunnen kijken en hierdoor meer privacy ervaren. De ledverlichting in de kamers is regelbaar. Alle kamers hebben zicht op buiten én op de re-activeringszones aan het atrium, wat aanzet tot herstel, motiveert en stimuleert. Doorzicht naar het atrium zorgt ervoor dat overal in het gebouw het daglicht en het groen maximaal wordt ervaren.
We willen patiënten het gevoel geven dat ze een hotel binnenstappen. Alles staat in het teken van de patiënt, om het verblijf zo aangenaam mogelijk te maken.
Patricia Jaeger, directrice RHOC
Op de tweede en tevens bovenste functionele verdieping, liggen de dagbehandeling en de vier paradepaardjes van het RHOC: de operatiekamers. Elke OK is ca 50 m², de ideale maat voor veilige en overzichtelijke orthopedische ingrepen. Het innovatieve luchtbehandelingssysteem van Opragon geeft zeer sterk gezuiverde lucht met eenzelfde hoge steriele luchtkwaliteit in álle OK’s. Op grote beeldschermen kan de arts, assistent én de patiënt de operatie volgen. Door grote ramen in elke operatiekamer heeft men tevens daglichtbeleving én uitzicht naar buiten. Dit zorgt voor een goed dagritmegevoel tijdens de vaak lange operaties, een belangrijk kenmerk van dit gezonde gebouw. Ledlampen reguleren een optimale verlichting, de - individueel te kiezen - kalme achtergrondmuziek stelt gerust.
Het innovatie luchtbehandelingssysteem verzorgt de sterk gezuiverde lucht in de steriele OK's. Door het compacte volume en de circulaire materialisering en detaillering is het RHOC optimaal duurzaam. De gehele nieuwbouw is zo ontworpen dat maximale flexibiliteit is bereikt om in toekomst aanpassingen mogelijk te maken, zowel bouwkundig als installatietechnisch. De energiezuinige en onderhoudsarme installaties, waaronder vier warmtepompen die gelijktijdig warmte en koude kunnen produceren, hebben een minimale energievraag en maximale levensduur. Daarbij is de warmte- en koelvraag van het gebouw geminimaliseerd door de slimme schil met zonwering en inzet van inductie-eenheden in de klimaatplafonds. De hoeveelheid ventilatielucht in een ruimte is responsief en gebaseerd op het aantal aanwezige personen in plaats van op de warmtevraag of koellast.
Naast het nieuwe RHOC is er een nieuwe parkeergarage voor de bezoekers van het zorggebouw gerealiseerd die plek biedt aan circa 356 voertuigen. In- en uitrijdend verkeer brengt geluid met zich mee dat door specifieke en duurzame ontwerpkeuzes is geminimaliseerd. Zo bestaat de gevel van de garage uit gaaspanelen gevuld met lavastenen, dat voor optimale geluidsabsorptie en akoestiek zorgt. Het kleurpatroon van de lavastenen, dat van donker naar licht loopt, zorgt voor een aangenaam uiterlijk van het parkeergebied. Door de vochtvasthoudende werking ondersteunt en optimaliseert de lavasteen de groei van het groen dat tegen de gevel geplaatst is en in de komende jaren zal uitgroeien. Dit biedt kansen voor grotere biodiversiteit en verhoogt de luchtkwaliteit en geluidsabsorptie.
De nieuwbouw RHOC en naastgelegen parkeergarage zijn ontworpen door EGM architecten. Valstar Simonis is verantwoordelijk voor het ontwerp van de technische installaties en Royal HaskoningDHV is constructeur.
Gemma Smid Architectuurprijs 2020 - Nominatie - Juryprijs en publieksprijs
Fotografie: Rob van Esch