Studie Who Cares, Rotterdam Carnisse

Met Who Cares nodigt rijksbouwmeester Floris Alkemade ontwerpers en innovatieve doeners en denkers uit om hun visie te geven op de toekomstbestendige wijk. Met de visie “Van zorgbehoefte naar gezondheidsvaardig” voor de Rotterdamse wijk Carnisse wil EGM een leefbare en sociale wijk met zelfredzame bewoners realiseren door zichtbaar nieuwe verbindingen te leggen tussen zorg, welzijn en wonen.

Positieve gezondheid

“Van zorgbehoefte naar gezondheidsvaardig” is erop gericht bewoners sterker te maken en samen te werken aan een leefbare en sociale wijk. Centraal staat hierbij het concept “positieve gezondheid”. Hierbij wordt gezondheid gezien als het vermogen van mensen om zich fysiek, emotioneel en sociaal te kunnen redden en zoveel mogelijk zelf regie te voeren over hun leven. Dit in tegenstelling tot de traditionele benadering waarin gezondheid de afwezigheid van ziekte betekent.

Carnisse Kanjers

Net als veel andere Nederlandse wijken is Carnisse niet in één concept te vangen. De wijk kent een gelaagdheid van problemen. Om een omgeving te realiseren die de bewoners vaardiger maakt wordt gebruikt gemaakt van de bestaande sterke punten van de wijk, de zogenaamde Carnisse Kanjers: gebouwen, plaatsen en organisaties waarmee de wijkbewoners al een grote verbondenheid hebben.

Om Carnisse te versterken wordt de focus gelegd op drie aspecten: meedoen, dagelijks functioneren en lichamelijke gezondheid. De wijk kan bijvoorbeeld zo worden vormgegeven dat mensen elkaar ontmoeten, dat mensen meer bewegen en dat zorgverleners goed bereikbaar zijn en hen ondersteunen. De basis hiervoor wordt gelegd door een groene loper.

De groene loper

Om de kansen die in de wijk al aanwezig zijn en de faciliteiten die er in de toekomst bij komen zichtbaar met elkaar te verbinden én toegankelijk te maken, wordt een groene loper voorgesteld vanaf de Lepelaarsingel, één van de mooiste plekken in de wijk en trekt van nature al veel wijkbewoners. Daarnaast ligt de Lepelaarsingel centraal in de wijk, is vanuit alle richtingen toegankelijk en voor iedereen dichtbij. Daarnaast vormt hij de verbinding tussen de meer stedelijke Pleinweg en de natuur van het Zuiderpark. Door letterlijk groene (gras)vlakken langs de singel en in de zijstraten toe te voegen, wordt de loper een herkenbaar onderdeel van het straatbeeld. Dit wordt aangevuld met groene elementen als afvalbakken, straatlantaarns op zonne-energie en zitgelegenheden. Het groen hoeft zich niet beperken tot loopoppervlakken, maar kan ook over gevels heen gaan.

Zichtbaar en toegankelijk

De loper spreidt zich verder uit door de wijk door er allerlei voorzieningen op aan te laten takken. Scholen, gebedshuizen, ontmoetingsplaatsen, zorggebouwen, gezondheidscentrum en buurthuis. Op deze manier worden nieuwe én bestaande voorzieningen zichtbaar en toegankelijk gemaakt. Door zichtbaar te bouwen aan de wijk kan een basis worden gelegd om ook andere problemen van Carnisse gemakkelijker aan te pakken, zoals de (on)tevredenheid over de wijk en het gevoel van (on)veiligheid. Door het plan samen met de bewoners uit te werken, kan volledig worden ingespeeld op hun behoeften en kan de wijk bottum-up gezondheidsvaardiger worden gemaakt.
 

Ontwerpteam

Who Cares is uitgewerkt binnen een multidisciplinair team met:

EGM r&d - Willemineke Hammer (partner architect), Merel Brabers (ontwerper, filosoof en researcher) en Chico Leufkens(architect)

NIVEL - Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg: Liset van Dijk (socioloog)

Radboudumc Nijmegen - René Bleeker (Directeur Projectbureau Bouwzaken), Geraline Leusink (Associate Professor Eerste Lijns Geneeskunde)

Cappello Bordò Consultancy - Gerben Sanders (humanistiek, inwoner van de wijk Carnisse)

Kwadrant Groep, Laurens - Pieter de Kort (bedrijfskunde, voorzitter raad van bestuur)

Peter weet Beter - Peter de Lange (organisatieadviseur, geboren in de wijk Carnisse)