Tien pagina's O|2 in Bouwwereld

Een 'magic cube': 'Het gebouw blijft, maar het gebruik en de gebruikers veranderen.'

In Bouwwereld een artikel over het door EGM ontworpen O|2 gebouw aan de Zuidas in Amsterdam. Architect Gijs Raggers en Projectleider Nils van Merrienboer van EGM over de enorme flexibiliteit, toepassing van smart building technology en bouwkundige hoogstandjes van deze magische kubus waar wetenschappers van VU, UvA en VUmc onderzoek doen op het gebied van Human Health & Life Sciences.

Internationaal topniveau

Uniek aan het laboratoriumgebouw O|2 is dat de zeer hoogwaardige onderzoeksfaciliteiten worden benut door drie onafhankelijke instellingen: UvA, VU en VUmc. De VU is sinds 2011 de ontwikkelaar en eigenaar van het gebouw. Het gemeenschappelijke gebruik heeft veel voordelen, zoals de installatie van state-of-the-art voorzieningen. De flexlabs zijn niet per organisatie, maar per onderzoeksgroep gegroepeerd. Door deze gezamenlijke investeringen is het O|2 Labgebouw een laboratorium van internationaal topniveau geworden.

Magic cube

Het kubusvormige gebouw meet 50 bij 60 meter en is 58 meter hoog. De labs, kantoren en onderwijsruimten zijn verdeeld over 14 bouwlagen met in totaal 33.000 m2 vloeroppervlakte.  Op de verschillende niveaus van de entresols zijn ontmoetingsplekken gemaakt waar onderzoekers en studenten elkaar kunnen treffen. Voor extra daglicht in het atrium in het midden van het gebouw zijn op twee hoeken rechthoekige massa’s uitgesneden waardoor er veel licht naar binnen valt. Zodoende is het gelukt om op de compacte kavel een helder gebouw te realiseren, met daglicht in alle werkruimten.

Daglicht tot diep in het atrium

Losjes verstrooide kolommen ondersteunen de bovenste verdiepingen van het door EGM architecten ontworpen O|2 Labgebouw op de VU Campus in Amsterdam. Deze voor het gebouw kenmerkende mikado’s waren nodig om grote openingen te kunnen maken in de kubusvormige bouwmassa. Zo komt daglicht diep in het atrium.

Een soort 3D-puzzel, die in de praktijk uitstekend heeft gewerkt waardoor de uitvoering een feest was voor de betrokkenen.

Nils van Merrienboer

3D-montageplan

Niet alleen de engineering maar ook de montage van de mikado’s was een uitdaging van formaat. “Aan het eind van iedere werkdag moest een stabiele situatie zijn gerealiseerd”, aldus EGM-projectmanager Nils van Merrienboer. “Dat was gezien de scheefstand van de mikado’s lastig. De oplossing is gevonden in een slimme inzet van materieel. De plaatsing van de mikado’s gebeurde volgens een volledig uitgewerkt montageplan."

Flexibiliteit

Om de diverse gebruikers van alle labfaciliteiten gebruik te laten maken, is een hoge mate van flexibiliteit gerealiseerd zoals een heldere stramienmaat die consequent is doorgevoerd en een slim systeem van leidingschachten. Gijs Raggers: "Er zijn kleine modules geraliseerd waar je onafhankelijk van de rest van het gebouw je onderzoeksruimten kunt finetunen."

Dat is de magie van dit labgebouw. Op die hele kleine schaal kun je dus alle kanten op doordat alles is voorbereid, zonder de noodzaak van bouwkundige aanpassingen.

Gijs Raggers

Smart building

Hoe kun je een gebouw maken dat flexibel is en aansluit bij die gestandaardiseerde manier van werken? Dat betreft de ruimtelijk indeling en installatietechniek, maar cruciaal is de smart building technology om het gebouw slim te gebruiken. Het smart maken van een gebouw, waarbij IT, bouwkunde en gebruik zijn afgestemd, bepaalt of het een topgebouw is of niet. Dat verandert ons vak als architecten en ook de bouwwereld zal daarin mee moeten ontwikkelen.”

Gebouwen moeten net als je telefoon smart worden. Dan gaat het om de interactie tussen hoe je het gebouw gebruikt en hoe je het gebouw maakt.

Gijs Raggers

 

Het hele artikel lezen? Open dan het pdf-bestand van het artikel van Bouwwereld januari 2017.