Nieuwe zorgpaden

Drie Eiken gaat veel verder dan de klassieke revalidatiecentra en legt het accent resoluut op het hotelaspect

Het concept Drie Eiken vind je voorlopig nergens elders in Vlaanderen terug”, vertellen de leden van het bouwteam dat het project in Edegem heeft gerealiseerd met trots. “Er zijn nog enkele herstelverblijven die verder gaan dan de klassieke revalidatiecentra, maar nergens ligt het accent zoals hier resoluut op het hotelaspect.”

Die sterkte is voorlopig ook een zwakte. Voor de administratie gaapt er een enorme kloof tussen hotel en zorg, zodat het pilootproject Drie Eiken zich officieel geen zorghotel mag noemen. Daarom profileert de vzw haar initiatief als een plaats voor herstel & zorg met hotelfaciliteiten en -accommodatie. Het verhaal achter een project dat op meerdere manieren nieuwe paden effent.

Bouwopdracht zorghotel / herstelverblijf

Drie Eiken, een initiatief van UZA en AZ Monica, ligt naast de UZA Campus, niet ver van de E19. Voor de bouwopdracht schreef de vzw een Design & Build wedstrijd uit met als programma een zorghotel/herstelverblijf met 68 kamers, te realiseren binnen een vast budget. De wedstrijd werd gewonnen door het bouwteam Ibens bouw & ontwikkeling, EGM architecten, LLOX Architecten en Bureau Partners (technieken), stuk voor stuk partners met ervaring in zorgarchitectuur. Na de wedstrijdfase trok Drie Eiken hotelier Stefaan Desmyttere als manager aan, die het bouwteam vervoegde. Ook Dirk De Man van UZA nam deel aan het bouwteamoverleg om alle links met het Universitaire Ziekenhuis (onder andere voor IT, bewaking van de automatiseringen, brandalarm, badgesysteem, tv, groenonderhoud) in goede banen te leiden.

Compact volume voor betere energetische performantie

“Gezien de vraag naar een grote energetische performantie was een compact gebouw het uitgangspunt voor ons architectuurconcept”, schetsen de architecten Marijke Veryser (EGM) en Geert Bekaert (LLOX). “Dat compacte volume hebben we gedeeltelijk in een bestaande heuvel verzonken, zodat de wal op het gelijkvloers een buffer vormt naar de straat, er op niveau +1 plaats was voor een ruim buitenterras en je daar uitkijkt op het groen aan de overzijde zonder dat je het verkeer ziet. De raamopeningen zijn overal afgestemd op een maximaal uitzicht en dito daglichttoetreding zonder de energetische performantie aan te tasten. De laag ingeplante ramen zijn conform de voorschriften ingevuld met gelaagd glas, wat meteen ook betere akoestische prestaties oplevert. Voor de indeling binnenin zijn we vertrokken van de oppervlakte van een rolstoeltoegankelijke kamer. Door daarmee te jongleren, kwamen we tot de gevraagde 53 eenpersoonskamers,13 tweepersoonskamers en twee suites.”

De meerwaarde van BIM

Het bouwproject wordt gekenmerkt door drie grote principes:

  • een ontwerp met BIM-software,
  • een prefab bouwmethode en
  • een lean planning

Een aanpak die volgens de gesprekspartners resulteert in een efficiënter bouwproces, minder faalkosten, een kortere doorloopperiode, een beter project en budgettaire zekerheid.

Total cost of ownership

Naast de budgetbeheersing was de total cost of ownership (TCO) een belangrijk aandachtspunt. Kernelementen zijn een functionele indeling die een rationele uitbating mogelijk maakt en een beredeneerde keuze van technieken en materialen. De energie, nodig voor verwarming en vooral koeling, is binnen die TCO-analyse een essentiële factor. “Wij hebben uur per uur geanalyseerd hoeveel warmte er het gebouw binnenkomt en hoeveel energie we nodig hebben om die warmte weer naar buiten te loodsen. Zo zijn we gekomen tot een concept met per kamer individueel regelbare verwarming en een koeling per gevel, dus op basis van oriëntatie.”

Een pilootproject

Drie Eiken werd gerealiseerd zonder enige subsidie. Dat bood manager Stefaan Desmyttere de gelegenheid om het concept heel zuiver uit te werken. Voor de exploitatie ligt dat veel moeilijker. Stefaan Desmyttere: “Wij zijn erkend als herstelverblijf, maar bevinden ons eigenlijk in een grijze zone. Voor de administratie is het zwart of wit. Ofwel baat je een hotel uit, en dan beoefen je een economische activiteit en moet je een exploitatievergunning aanvragen bij het ministerie van economie. Ofwel ben je erkend als zorgverblijf, maar dan ressorteer je onder de reglementering voor herstelverblijven, zoals vastgelegd in het Vlaamse Woonzorgdecreet van 2009.

Toenemende behoefte aan zorghotelconcept

Dat er nood is aan een zorghotelconcept zoals uitgewerkt in Drie Eiken, betwist nagenoeg niemand. Ziekenhuisverblijven worden almaar ingekort, terwijl niet iedereen thuis kan terugvallen op de nodige opvangfaciliteiten om in alle rust verder aan te sterken. Als het aantal ziekenhuisbedden in de toekomst wordt afgebouwd, zal die tendens alleen maar sterker worden.

 

Bron: Techcare, jg 2, nr. 10   Auteur: Colette Demil & Staff Bellens